Poczwarka

Szmaragdowa trawa, lazurowe niebo, proste drzewa, kwiaty tak jasne, że aż święcące niczym odblaski. Czy to piękny krajobraz? Czy nie jest zbyt sztuczny, że aż nienaturalny? Czy trawa nie powinna być różnokolorowa, a niebo obsiane chmurami? Czy drzewa nie powinny być choć trochę pokrzywione, a kwiaty matowe? Pytania podobne do tych zadaje Dorota Terakowska w „Poczwarce”. Odpowiada bez cienia wątpliwości: asymetria, brzydota i nienormalność są wpisane w nasze życie i nie wyobrażamy sobie codzienności bez nich. Owszem, wszyscy dbają o siebie, sprzątają, użyźniają i remontują, ale w rzeczywistości przerażają nas ludzie po kilkunastu operacjach plastycznych, nieskazitelnie czyste pomieszczenia i jabłka bez ani jednej plamki. Terakowska stawia tezę, że gdybyśmy dziś znaleźli się w raju, wszyscy popełnilibyśmy błąd Adama i Ewy. Teza łatwa do obrony w umyśle: wystarczy przypomnieć sobie swoje życie i zdać sobie sprawę, że idealny świat byłby po prostu nudny. I z tej nudy oraz nadmiaru wolnego czas przychodziłyby do głowy same głupie pomysły. Pojawia się więc kolejne pytanie: skoro osiągnięcie doskonałości jest możliwe tylko pozornie (na zewnątrz, tak żeby inni nam jej zazdrościli), to czy warto do niej gnać? Po co jej szukamy i o niej marzymy? Na te pytania autorka już nie odpowiada, ale najważniejsze, że je zadaje! Na pierwszym planie „Poczwarki” nie są jednak rozważania filozoficzno-teologiczne. Przede wszystkim poznajemy historię małżeństwa sukcesu (a ten przejawia się w ich urodzie, pracy, domu), któremu rodzi się córka z zespołem Downa. Wielu z nas nie musi się zastanawiać co by zrobiło w takiej sytuacji. Wyjścia są dwa. Oba są przedstawione w książce. Które jest lepsze? Tu już odpowiedzi się nie znajdzie. Terakowska mistrzowsko wchodzi w umysły męża, żony i ich córki Myszki. Książka jest przeplatana opisami świata i konkretnych wydarzeń z tych trzech perspektyw. Każde spojrzenie jest inne, ale to ostatnie dla większości czytelników jest tak niebanalne, że aż intrygujące. Autorka nie byłaby sobą, gdyby nie wprowadziła do fabuły elementu baśniowego. Robi to właśnie dzięki Myszce i jej ogromnej wyobraźni. Ma ona bowiem przebogate życie wewnętrzne, z którego co prawda niewiele rozumie, ale jej rodzicom mogłoby ono otworzyć oczy na wiele spraw. Gdyby tylko umieli je rozszyfrować. Niestety, trudno jest odgadnąć to, co dzieje się w umyśle chorego dziecka. Terakowska próbuje przełamać tę barierę i ułatwia nam zadanie. Wszystko po to, by nie zmarnować szansy na większą miłość. Całość dopełnia niezwykły zwrot akcji na końcu książki. Bo jaki ten koniec będzie można się domyślać od samego początku, ale że odbędzie się to w takim stylu chyba nikomu nie przyjdzie do głowy. „Poczwarka” to z pewnością literatura obowiązkowa dla rodziców dzieci z zespołem Downa. Nikomu jednak nie zaszkodzi. Być może nie zmieni niczyich poglądów, ale z pewnością choć trochę wpłynie na wrażliwość czytelników. Inność, która przejawia się u ludzi w różny sposób, także jako choroba, jest przecież naszą codziennością. I choć przeraża, choć odrzuca, nie wyobrażamy sobie bez niej życia.