Przyroda i człowiek - podręcznik, klasa 4, szkoła podstawowa

Podręcznik dla klasy 4 składa się z trzech części: 1. Środowisko, w którym żyjemy 2. Plan i mapa -- jako źródła informacji o środowisku 3. Człowiek i środowisko. Na część 1. przeznaczono 40 godzin lekcyjnych. Zawiera ona rozwinięcie następujących haseł programowych: sposoby poznawania przyrody; Ziemia -- miejsce życia; przyrodnicze i nieprzyrodnicze składniki środowiska; woda i ląd -- dwa różne środowiska życia; przystosowanie się roślin i zwierząt do życia na lądzie, w wodzie i powietrzu; jak orientować się w terenie; krajobraz najbliższej okolicy; wysokość względna i bezwzględna; rośliny i zwierzęta -- przykłady różnorodności roślin i zwierząt oraz środowisk ich życia; rośliny i zwierzęta w mojej okolicy. W części drugiej (20 godzin lekcyjnych), dotyczącej mapy, zawarto informacje i ćwiczenia zmierzające do poznania tajników mapy topograficznej i hipsometrycznej, ich przydatności do poznawania środowiska geograficznego bliższej i dalszej okolicy. Część trzecia (30 godzin lekcyjnych) to informacje o organizmie człowieka i działalności człowieka w środowisku. Omówiono tu podstawowe czynności życiowe (odżywianie, oddychanie, rozmnażanie), etapy rozwojowe człowieka, związki pomiędzy trybem życiem a zdrowiem. Tekst podręcznika pełni na równi z ilustracjami funkcję informacyjną. "Duże znaczenie -- piszą autorzy -- przywiązujemy do funkcji transformacyjnej zarówno w podręczniku, jak i w zeszycie ćwiczeń. Przeważają zadania retrospektywne, ale są także liczne zadania poszukujące i przetwarzające treści -- niektóre oparte na materiale pozapodręcznikowym, głównie atlasach roślin i zwierząt. Zadania te służą kształtowaniu pożądanych umiejętności technicznych i umysłowych, do których zaliczamy m.in. czytanie tekstu ze zrozumieniem, rysowanie obiektów na podstawie opisu, odczytywanie treści map czy ilustracji".