W stronę mroku w stronę światła

W stronę mroku, w stronę światła to studium poświęcone francuskiemu romantyzmowi analizowanemu z perspektywy dynamicznej wyobraźni symbolicznej, określającej warstwę głęboką prozy i poezji Théophile'a Gautiera, Gérarda de Nervala i Victora Hugo. Przyjęta metodologia uwzględnia propozycje Gastona Bachelarda i Gilberta Duranda, bierze też pod uwagę perspektywę mitokrytyczną i mitoanalityczną (m.in. studia Pierre'a Brunela i Jean-Jacques'a Wunenburgera).

Mimo różnic w konstrukcji świata przedstawionego i odmiennych imaginacyjnych sposobów pokonywania bólu istnienia, powinowactwo poetyckiego obrazowania, podobieństwo w ukazywaniu niestabilności lub wrogości żywiołów przyrody, a także powracająca tematyka melancholii są w pisarstwie francuskich romantyków uderzające. Mniej lub bardziej jawna jest też obecność obrazu śmierci jako punktu dojścia i ostatecznej epifanii.

Przedstawiona w studium refleksja badawcza dotyczy ikaryjskości jako metafory marzenia o locie bez granic oraz dwóch istotnych doświadczeń egzystencjalnych: pogrążenia w ciemności i pragnienia wyjścia na światło. Doświadczenia te mogą się ujawniać w postaci antytetycznej (mrok - światło), inwersyjnej (mrok/światło/mrok/...) lub jako synteza (mrok = światło). Dynamika mroku i światła analizowana jest w odniesieniu do warstwy fabularnej i symbolicznej omawianych utworów: Panna de Maupin i Kapitan Fracasse Gautiera, Człowiek śmiechu Hugo, Nuits d'Octobre i Aurelia Nervala, wybranych dzieł poetyckich (mistyczne poematy Neryala i Hugo), a także tekstów innych pisarzy, nie tylko romantyków - i nie tylko francuskich.